Wymiana szkolna

Laboratorium Wymiany to coroczny kongres PNWM, skierowany do wszystkich osób zajmujących się polsko-niemiecką wymianą szkolną po obu stronach Odry. Kongres daje możliwość wymiany doświadczeń, nawiązania współpracy, a także poszerzenia swojej wiedzy i umiejętności kreowania projektów międzykulturowych.
www.pnwm.org/laboratorium

PNWM ma ponadto bogatą, bezpłatną ofertę online: szkolenia, spotkania informacyjne, konsultacje, a także metody, narzędzia i gotowe scenariusze do wykorzystania w wymianie. Z ofertą można się zapoznać na stronie www.pnwmonline.org.

PNWM pomaga w znalezieniu niemieckiej szkoły partnerskiej. 

Korzystając z giełdy partnerów szkoły mogą wyszukać odpowiednią instytucję lub same zamieścić ogłoszenie: www.pnwm.org/gielda 

PNWM i organizacje partnerskie regularnie organizują seminaria kontaktowe dla nauczycielek oraz nauczycieli z Polski i Niemiec, aby umożliwić im nawiązanie długotrwałych partnerstw projektowych. Prosimy o kontakt, jeżeli chcą Państwo otrzymać zaproszenie na kolejne seminarium: szkola@pnwm.org 

W ramach konsultacji online omawiamy sprawdzone pomysły „Jak znaleźć partnera do projektu?”. Zgłoszenia na takie i podobne konsultacje oraz szkolenia przyjmujemy poprzez stronę: www.pnwmonline.org 

Poradnik stanowi zbiór praktycznych i różnorodnych pomysłów na wsparcie wymian szkolnych przez jednostki samorządu terytorialnego, będące organami prowadzącymi dla poszczególnych typów szkół i placówek oświatowych. Kierujemy tę publikację do wszystkich osób, które z ramienia samorządu mają wpływ na funkcjonowanie szkół: władz lokalnych, radnych, pracowników różnych komórek administracji samorządowej odpowiedzialnych za oświatę, finanse, współpracę międzynarodową, promocję, koordynację projektów itp. oraz do wszystkich zainteresowanych.

Jak różnorodną i wielką rolę mogą odgrywać samorządy we wspieraniu międzynarodowych wymian szkolnych, wskazuje także sama struktura poradnika.
35 pomysłów na takie wspierające działania pogrupowaliśmy w pięciu obszarach: dostarczanie informacji i networking, aspekty formalnoprawne, finansowanie, upowszechnianie rezultatów i promocja, uhonorowanie wymiany i jej organizatorów. Niemal każdy pomysł ilustrowany jest inspiracją działań JST różnego szczebla. W wielu przypadkach zamieszczamy uzupełniające informacje („Więcej“) i wskazujemy jakiego wsparcia w danej kwestii może udzielić sama PNWM.

Poradnik „35 pomysłów” jest do pobrania w kolumnie po prawej.

Szczególna rola PNWM we wspieraniu spotkań młodzieży

Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (PNWM) jest partnerem kuratoriów oświaty we wspieraniu międzynarodowych partnerstw szkół, jak również edukacyjnej mobilności uczniów i nauczycieli.

Nasza organizacja ma już 30 lat doświadczeń, a impulsem do jej powołania przez rządy Polski i Niemiec było przekonanie o wartości współpracy i wymiany młodzieży[1]. Praca nad wspólnym projektem umożliwia uczniom wzajemne poznanie się, nawiązanie przyjaźni, wspólną naukę oraz rozwijanie kluczowych kompetencji i umiejętności. A w rezultacie przyczynia się do rozwoju dobrosąsiedzkich relacji pomiędzy naszymi krajami.

Dlatego też głównym zadaniem PNWM jest „wspieranie wszelkimi sposobami wzajemnego poznania i zrozumienia oraz ścisłej współpracy młodzieży z Polski i Niemiec”[2]. Obok różnorodnych form współpracy pomiędzy organizacjami pozaszkolnymi, służą temu projekty wymiany uczniów oraz współpraca nauczycieli.

Najwyższemu gremium PNWM – Radzie Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży – przewodniczą wspólnie: Minister Edukacji i Nauki oraz niemiecki Federalny Minister ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży.

Współpraca PNWM z kuratoriami oświaty

PNWM zależy na systemowym wzmocnieniu udziału uczniów i nauczycieli w edukacyjnych projektach wymiany oraz współpracy międzynarodowej. Naszą ofertę programową kierujemy bezpośrednio do szkół i placówek edukacyjnych oraz do pedagogów.

Zachęcamy także kuratoria oświaty do podjęcia wspólnych działań, mających na celu stworzenie równych szans uczniom z różnych regionów i środowisk w dostępie do programów wspierania międzynarodowej wymiany młodzieży. Nasze wspólne przedsięwzięcia mogą obejmować:

1. Spotkania informacyjne dla nauczycieli i dyrektorów szkół (także online);
2. Szkolenia i warsztaty metodyczne dla szkolnych koordynatorów międzynarodowej wymiany uczniów;
3. Newsletter z bieżącą ofertą programową PNWM dla szkół oraz ogłoszenia przygotowane do wykorzystania przez kuratorium w swoich publikacjach, jak również w komunikacji z podległymi placówkami;
4. Patronat nad polsko-niemieckimi inicjatywami oświatowymi podejmowanymi przez kuratorium i/lub podległe mu szkoły oraz placówki;
5. Publikacje, które mogą być np. nagrodami w konkursach i olimpiadach organizowanych przez kuratorium;
6. Dane statystyczne dotyczące aktywności szkół z danego województwa w wymianie polsko-niemieckiej organizowanej przy wsparciu PNWM;
7. Pomoc kuratoriom oświaty w nawiązaniu kontaktu i wymianie doświadczeń z organami nadzoru pedagogicznego w Niemczech;
8. Dofinansowanie projektów polsko-niemieckich i trójstronnych organizowanych przez kuratorium (spotkań młodzieży, seminariów metodycznych dla kadry pedagogicznej, konferencji poświęconych wymianie szkolnej itp.).

Przykłady dobrych praktyk

Podkarpacki Kurator Oświaty Małgorzata Rauch oraz Minister oświaty i kultury Kraju Saary Ulrich Commerçon podpisali w 2017 r. porozumienie o współpracy w zakresie oświaty[3]. Wymiana szkolna jest obecnie najbardziej prężnym obszarem współpracy pomiędzy Podkarpaciem, a Krajem Saary.  Partnerstwo nawiązało już ok. 40 szkół z obydwu regionów, a spotkania mają często charakter trójstronny, ponieważ bierze w nich udział także młodzież z Ukrainy. Jednocześnie od kilkunastu lat, corocznie, odbywa się Polsko-Niemiecko-Ukraińska Konferencja Pedagogiczna (od szóstej edycji w formacie trójstronnym). Zarówno konferencję, jak i wymiany młodzieży dofinansowuje PNWM.

Od wielu lat PNWM organizuje we współpracy z Kuratorium Oświaty w Katowicach regularne spotkania informacyjne oraz warsztaty metodyczne, w których wzięło udział już setki nauczycieli z województwa śląskiego. Kuratorium na stronie internetowej zamieszcza ofertę programową PNWM[4].

W styczniu 2020 r., we współpracy z PNWM, Kuratorium Oświaty w Kielcach przygotowało dla dyrektorów i nauczycieli z województwa świętokrzyskiego spotkanie informacyjne oraz warsztaty pt. „Trzy kroki do wymiany” – jak zorganizować polsko-niemiecki projekt wymiany uczniów? Świętokrzyski Kurator Oświaty Kazimierz Mądzik podkreślał w czasie wydarzenia znaczenie projektów międzynarodowych w rozwoju szkół i placówek oświatowych[5].

Z inicjatywy Kuratora Oświaty w Opolu co roku odbywają się szkolne wymiany sportowe między placówkami z Opolszczyzny oraz Nadrenii-Palatynatu (czasem także z udziałem młodzieży z Czech bądź Ukrainy). Z ramienia kuratorium spotkania koordynuje (m.in. wnioskując o wsparcie i rozliczając dotację PNWM) pracownik Wydziału Rozwoju Edukacji[6].

Zapraszamy do współpracy!

—-

[1] Por. art. 26 ust. 1 oraz art. 30 ust. 2 Traktatu miedzy Rzecząpospolitą Polska a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17.06.1991 r. (zob. dokument w bazie Internetowego Systemu Aktów Prawnych /ISAP/ Kancelarii Sejmu RP).

[2] Art. 2 Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej Niemiec o polsko-niemieckiej współpracy młodzieży z 17.06.1991 r. (Baza ISAP Kancelarii Sejmu RP).

[3] Współpraca oświatowa Podkarpacia z niemieckim Krajem Saary, Meritum. Pismo Podkarpackiego Kuratora Oświaty, nr 4, kwiecień 2017, www.ko.rzeszow.pl/pliki/meritum/meritum_nr_4.pdf

[4] www.kuratorium.katowice.pl/?s=pnwm

[5] Artykuł podsumowujący konferencję na stronie Kuratorium Oświaty w Kielcach, https://cutt.ly/kuratorium

[6] Informacja na stronie Kuratorium Oświaty w Opolu, https://cutt.ly/kuratorium2

PNWM współpracuje z wieloma międzynarodowymi domami spotkań oraz z tzw. jednostkami centralnymi, które także wspierają wymianę młodzieży, m.in. organizując szkolenia i spotkania informacyjne.

Jednostki centralne to instytucje i organizacje, które w imieniu PNWM rozpatrują wnioski podległych jej podmiotów. W Polsce, w wymianie szkolnej, jednostkami centralnymi są: cztery euroregiony na pograniczu polsko-niemieckim, Stowarzyszenie Chrześcijańskich Dzieł Wychowania, a także niektóre domy spotkań.

Za każdą wymianą stoją zaangażowani nauczyciele, uczniowie oraz ich rodziny. Korzyści z wymiany międzynarodowej czerpią wszyscy.  Podziękowania i zaświadczenia mogą być ukoronowaniem każdej wymiany i stanowić cenną pamiątkę udziału w projektach.  

Wzory zaświadczeń udostępniamy w zakładce Pliki do pobrania, pkt. 14.