Rozwiń wszystko
Międzynarodowe projekty wymiany uczniów są cennym elementem kształcenia dzieci oraz młodzieży i jako takie potrzebują systemowego wsparcia. W tym celu, w gronie ekspertów, we współpracy z całym środowiskiem polskiej oświaty oraz samorządami, czyli organami prowadzącymi szkoły, PNWM podjęła inicjatywę „Szkoła żyje wymianą”.
Ministerstwo Edukacji i Nauki wspiera polsko-niemiecką wymianę szkolną
We wrześniu 2021 r. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki, Dariusz Piontkowski, skierował do Kuratorów Oświaty pismo, w którym podkreślił znaczenie wymiany młodzieży jako wszechstronnego narzędzia edukacyjnego i za pośrednictwem kuratoriów zachęcił szkoły do podejmowania współpracy międzynarodowej oraz korzystania z oferty PNWM:
„Międzynarodowa wymiana młodzieży służy nie tylko rozwojowi kompetencji językowych. To spotkanie, podczas którego młodzież pod okiem pedagogów uczestniczy w projekcie edukacyjnym, który wspiera wszechstronny rozwój ucznia (…)”.
Wyniki konferencji „Edukacyjna rola projektów wymian międzynarodowych”
Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (PNWM) prezentuje rekomendacje i wyniki dyskusji zebrane podczas ogólnopolskiej konferencji „Edukacyjna rola projektów wymian międzynarodowych”, która odbyła się z inicjatywy PNWM oraz Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE) w Warszawie 2 kwietnia 2019 roku pod honorowym patronatem Minister Edukacji Narodowej.
Zachęcamy do zapoznania się z rekomendacjami zebranymi w pliku pt. „Jak wspierać szkolne wymiany międzynarodowe?” (do pobrania w prawej kolumnie).
Spotkanie środowiska oświaty
Wydarzenie to zgromadziło przedstawicieli całego środowiska oświaty, którzy podjęli próbę zdiagnozowania potrzeb, możliwości oraz wyzwań związanych z prowadzeniem projektów międzynarodowej wymiany młodzieży. Dyrektorzy szkół, nauczyciele, instytucje kształcące i szkolące nauczycieli, instytucje wspierające wymiany młodzieży, jednostki samorządu terytorialnego i euroregiony, a także kuratoria oświaty i Ministerstwo Edukacji Narodowej znajdą w prezentowanym opracowaniu podpowiedzi, jak wspólnie można wspierać projekty wymian międzynarodowych.
Wstęp do przyszłych działań
Wszystkie inspiracje, wnioski i konkretne rozwiązania zostały uporządkowane zgodnie z obszarem kompetencji każdej z grup. Organizatorzy konferencji wierzą, że przyczynią się one do systemowego wzmocnienia udziału uczniów w międzynarodowej wymianie młodzieży. Prezentowane rekomendacje i wyniki są wstępem do długofalowych działań, które PNWM i FRSE będą podejmować w gronie praktyków i sojuszników wymiany.
Krótką filmową relację z konferencji znajdą Państwo na kanale YouTube PNWM.
Rozwiń wszystko
Niniejszy poradnik stanowi zbiór praktycznych i różnorodnych pomysłów na wsparcie wymian szkolnych przez jednostki samorządu terytorialnego, będące organami prowadzącymi dla poszczególnych typów szkół i placówek oświatowych. Kierujemy tę publikację do wszystkich osób, które z ramienia samorządu mają wpływ na funkcjonowanie szkół: władz lokalnych, radnych, pracowników różnych komórek administracji samorządowej odpowiedzialnych za oświatę, finanse, współpracę międzynarodową, promocję, koordynację projektów itp. oraz do wszystkich zainteresowanych.
Jak różnorodną i wielką rolę mogą odgrywać samorządy we wspieraniu międzynarodowych wymian szkolnych, wskazuje także sama struktura poradnika.
35 pomysłów na takie wspierające działania pogrupowaliśmy w pięciu obszarach: dostarczanie informacji i networking, aspekty formalnoprawne, finansowanie, upowszechnianie rezultatów i promocja, uhonorowanie wymiany i jej organizatorów. Niemal każdy pomysł ilustrowany jest inspiracją działań JST różnego szczebla. W wielu przypadkach zamieszczamy uzupełniające informacje („Więcej“) i wskazujemy jakiego wsparcia w danej kwestii może udzielić sama PNWM.
Szczególna rola PNWM we wspieraniu spotkań młodzieży
Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (PNWM) jest partnerem kuratoriów oświaty we wspieraniu międzynarodowych partnerstw szkół, jak również edukacyjnej mobilności uczniów i nauczycieli.
Nasza organizacja ma już 30 lat doświadczeń, a impulsem do jej powołania przez rządy Polski i Niemiec było przekonanie o wartości współpracy i wymiany młodzieży[1]. Praca nad wspólnym projektem umożliwia uczniom wzajemne poznanie się, nawiązanie przyjaźni, wspólną naukę oraz rozwijanie kluczowych kompetencji i umiejętności. A w rezultacie przyczynia się do rozwoju dobrosąsiedzkich relacji pomiędzy naszymi krajami.
Dlatego też głównym zadaniem PNWM jest „wspieranie wszelkimi sposobami wzajemnego poznania i zrozumienia oraz ścisłej współpracy młodzieży z Polski i Niemiec”[2]. Obok różnorodnych form współpracy pomiędzy organizacjami pozaszkolnymi, służą temu projekty wymiany uczniów oraz współpraca nauczycieli.
Najwyższemu gremium PNWM – Radzie Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży – przewodniczą wspólnie: Minister Edukacji i Nauki oraz niemiecki Federalny Minister ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży.
Współpraca PNWM z kuratoriami oświaty
PNWM zależy na systemowym wzmocnieniu udziału uczniów i nauczycieli w edukacyjnych projektach wymiany oraz współpracy międzynarodowej. Naszą ofertę programową kierujemy bezpośrednio do szkół i placówek edukacyjnych oraz do pedagogów.
Zachęcamy także kuratoria oświaty do podjęcia wspólnych działań, mających na celu stworzenie równych szans uczniom z różnych regionów i środowisk w dostępie do programów wspierania międzynarodowej wymiany młodzieży. Nasze wspólne przedsięwzięcia mogą obejmować:
- Spotkania informacyjne dla nauczycieli i dyrektorów szkół (także online);
- Szkolenia i warsztaty metodyczne dla szkolnych koordynatorów międzynarodowej wymiany uczniów;
- Newsletter z bieżącą ofertą programową PNWM dla szkół oraz ogłoszenia przygotowane do wykorzystania przez kuratorium w swoich publikacjach, jak również w komunikacji z podległymi placówkami;
- Patronat nad polsko-niemieckimi inicjatywami oświatowymi podejmowanymi przez kuratorium i/lub podległe mu szkoły oraz placówki;
- Publikacje, które mogą być np. nagrodami w konkursach i olimpiadach organizowanych przez kuratorium;
- Dane statystyczne dotyczące aktywności szkół z danego województwa w wymianie polsko-niemieckiej organizowanej przy wsparciu PNWM;
- Pomoc kuratoriom oświaty w nawiązaniu kontaktu i wymianie doświadczeń z organami nadzoru pedagogicznego w Niemczech;
- Dofinansowanie projektów polsko-niemieckich i trójstronnych organizowanych przez kuratorium (spotkań młodzieży, seminariów metodycznych dla kadry pedagogicznej, konferencji poświęconych wymianie szkolnej itp.).
Przykłady dobrych praktyk
Podkarpacki Kurator Oświaty Małgorzata Rauch oraz Minister oświaty i kultury Kraju Saary Ulrich Commerçon podpisali w 2017 r. porozumienie o współpracy w zakresie oświaty[3]. Wymiana szkolna jest obecnie najbardziej prężnym obszarem współpracy pomiędzy Podkarpaciem, a Krajem Saary. Partnerstwo nawiązało już ok. 40 szkół z obydwu regionów, a spotkania mają często charakter trójstronny, ponieważ bierze w nich udział także młodzież z Ukrainy. Jednocześnie od kilkunastu lat, corocznie, odbywa się Polsko-Niemiecko-Ukraińska Konferencja Pedagogiczna (od szóstej edycji w formacie trójstronnym). Zarówno konferencję, jak i wymiany młodzieży dofinansowuje PNWM.
Od wielu lat PNWM organizuje we współpracy z Kuratorium Oświaty w Katowicach regularne spotkania informacyjne oraz warsztaty metodyczne, w których wzięło udział już setki nauczycieli z województwa śląskiego. Kuratorium na stronie internetowej zamieszcza ofertę programową PNWM[4].
W styczniu 2020 r., we współpracy z PNWM, Kuratorium Oświaty w Kielcach przygotowało dla dyrektorów i nauczycieli z województwa świętokrzyskiego spotkanie informacyjne oraz warsztaty pt. „Trzy kroki do wymiany” – jak zorganizować polsko-niemiecki projekt wymiany uczniów? Świętokrzyski Kurator Oświaty Kazimierz Mądzik podkreślał w czasie wydarzenia znaczenie projektów międzynarodowych w rozwoju szkół i placówek oświatowych[5].
Z inicjatywy Kuratora Oświaty w Opolu co roku odbywają się szkolne wymiany sportowe między placówkami z Opolszczyzny oraz Nadrenii-Palatynatu (czasem także z udziałem młodzieży z Czech bądź Ukrainy). Z ramienia kuratorium spotkania koordynuje (m.in. wnioskując o wsparcie i rozliczając dotację PNWM) pracownik Wydziału Rozwoju Edukacji[6].
Zapraszamy do współpracy!
—-
[1] Por. art. 26 ust. 1 oraz art. 30 ust. 2 Traktatu miedzy Rzecząpospolitą Polska a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17.06.1991 r. (zob. dokument w bazie Internetowego Systemu Aktów Prawnych /ISAP/ Kancelarii Sejmu RP).
[2] Art. 2 Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej Niemiec o polsko-niemieckiej współpracy młodzieży z 17.06.1991 r. (Baza ISAP Kancelarii Sejmu RP).
[3] Współpraca oświatowa Podkarpacia z niemieckim Krajem Saary, Meritum. Pismo Podkarpackiego Kuratora Oświaty, nr 4, kwiecień 2017, www.ko.rzeszow.pl/pliki/meritum/meritum_nr_4.pdf
[4] www.kuratorium.katowice.pl/?s=pnwm
[5] Artykuł podsumowujący konferencję na stronie Kuratorium Oświaty w Kielcach, https://cutt.ly/kuratorium
[6] Informacja na stronie Kuratorium Oświaty w Opolu, https://cutt.ly/kuratorium2
